کوتریموکسازول | همه چیز درمورد کوتریموکسازول

کوتریموکسازول همه چیز درمورد کوتریموکسازول

کوتریموکسازول کوتریموکسازول یکی از انواع آنتی بیوتیک هاست که اغلب برای عفونت های دستگاه گوارشی, گوش و دستگاه تنفسی مصرف می شود در این مقاله سعی شده است به تمام جنبه های این دارو پرداخته شود

موارد مصرف کوتریموکسازول چیست؟


۱٫ عفونت های مجاری ادرار و شیگلوز.


۲٫ عفونت گوش میانی.


۳٫ پروفیلاکسی اولیه در برابر توکسوپلاسموز در بیماران مبتلا به عفونت HIV.


۴٫ پنومونیت ناشی از پمنوموسیستیس ژیرووسی (pneumocystis jiroveci).


۵٫ اسهال مسافران.


۶٫ برونشیت مزمن.



کوتریموکسازول چگونه در بدن اثر می کند؟


کوتریموکسازول به طور کلی باکتری کش است. این دارو آنزیم های مورد نیاز در مسیر ساخت اسید فولیک را مهار می کند. سولفامتوکسازول از تشکیل اسید دی هیدروفولیک از اسید پاراآمینوبنزوییک (PABA) جلوگیری می کند، در صورتی که تری متوپریم آنزیم دی هیدروفولات ردوکتاز را مهار می سازد. سولفامتوکسازول و تری متوپریم، هر دو باعث مهار ساخت اسید فولیک می شوند و از ساخت سلولی اسیدهای نوکلئیک اساسی در باکتری جلوگیری می کنند.


کوتریموکسازول بر اشریشیاکلی، کلبسیلا، انتروباکتر، پروتئوس میرابیلیس، هموفیلوس آنفلوانزا، استرپتوکوکوس پنومونیه، استافیلوکوکوس اورئوس، آسینتوباکتر، سالمونلا، شیگلا و پنوموسیستیس کارینی مؤثر است.



کوتریموکسازول در چه شرایطی نباید مصرف شود؟


آنمی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود فولات، حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به سولفونامیدها (یا هر دارویی که حاوی گوگرد باشد، مانند تیازیدها، فوروسماید و داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون) یا به تری متوپریم، نارسایی شدید کبدی یا کلیوی یا پورفیری، اواخر بارداری و در دوران شیردهی و کودکان زیر ۲ ماه.


موارد احتیاط : اختلالات خفیف تا متوسط کار کبد یا کلیه، انسداد ادراری (به دلیل خطر تجمع دارو)، آلرژی های شدید، آسم، دیسکرازی خونی و کمبود فولات یا گلوکز-۶- فسفات دهیدروژناز (G6PD).



عوارض جانبی کوتریموکسازول چیست؟


اعصاب مرکزی : سردرد، افسردگی، تشنج، توهم.


پوست: اریتم مولتی فورم (سندرم استیونس – جانسون)، بثورات فراگیر پوست، نکرولیز قشر خارجی پوست، درماتیت فلسی، حساسیت به نور، کهیر، خارش و پتشی.


دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی، بی اشتهایی، التهاب مخاط دهان.


ادراری ـ تناسلی: نفروز سمی همراه با اولیگوری و آنوری، کریستالوری و هماچوری.


خون: آگرانولوسیتوز، کم خونی آپلاستیک، کم خونی مگالوبلاستیک، ترومبوسیتوپنی، لکوپنی، کم خونی همولیتیک.


کبدی: یرقان.


دیگر عوارض: حساسیت مفرط، بیماری سرم، تب ناشی از دارو، آنافیلاکسی.


نکته : بیماران مبتلا به AIDS بیشتر از سایرین در معرض تمام عوارض جانبی این دارو، بخصوص حساسیت مفرط، بثورات پوستی، تب، مسمومیت خونی و غیرطبیعی بودن نتایج آزمون های عملکرد کبدی قرار دارند.


در چه مواردی باید مصرف کوتریموکسازول را متوقف کرد؟


علائم مسمومیت یا حساسیت مفرط، اختلالات خونی همراه با گلودرد، رنگ پریدگی، تب، یرقان، پورپورا یا ضعف، کریستالوری همراه با کولیک کلیوی، هماچوری، کاهش ترشح ادرار، وجود پروتئین در ادرار، انسداد ادراری، سنگ کلیه، افزایش BUN، آنوری یا اسهال شدید که نشانگر کولیت سودوممبران است. در صورت بروز علائم کم خونی مگالوبلاستیک، باید مصرف دارو قطع شود و اسید فولینیک برای رهایی مغز استخوان از این عارضه مصرف شود.



کوتریموکسازول با چه داروهایی نباید مصرف شود؟


کوتریموکسازول ممکن است متابولیسم کبدی داروهای خوراکی ضد انعقاد را مهار سازد و موجب جابه جایی آنها از محل های اتصالشان و افزایش اثرات ضد انعقاد شود.


مصرف همزمان با اسید پارا آمینوبنزوئیک (PABA)، اثرات این سولفونامید را خنثی می سازد.


مصرف همزمان با داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون (سولفونیل اوره ها)، اثرات کاهنده قند خون این داروها را با جابه جا کردن آنها از محل های اتصال به پروتئین، افزایش می دهد.


مصرف همزمان با داروهای اسیدی کننده ادرار (کلرور آمونیم یا اسید آسکوربیک)، pH ادرار و حلالیت سولفونامید را کاهش می دهد و موجب افزایش خطر کریستالوری می شود.


مصرف همزمان با سیکلوسپورین ریسک سمیت کلیوی را زیاد می کند.


سطح دیگوکسین ممکن است با مصرف همزمان کوتریموکسازول افزایش یابد.


ایندومتاسین ممکن است سطح کوتریموکسازول (جزء سولفامتوکسازول) را افزایش دهد.


سطح متوترکسات ممکن است افزایش یابد.


متابولیسم فنی توئین ممکن است کاهش یابد.


در صورت مصرف همزمان پیریمتامین با دوز بیش از mg 25 در هفته، ممکن است آنمی مگالوبلاستیک بروز نماید.


کوتریموکسازول ممکن است باعث کاهش اثر ضد افسردگی های سه حلقه ای شود.



آیا کوتریموکسازول را می توان در دوران بارداری مصرف کرد؟


مصرف این دارو در زنان باردار اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود. ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد. هم چنین مصرف کوتریموکسازول در دوران شیردهی توصیه نمی شود.



میزان مصرف کوتریموکسازول به چه شکل است؟


معمولا دو بار در روز همراه با غذا مصرف می گردد. این قرص ها باید همراه با یک لیوان آب خورده شوند. این دارو همچنین به صورت سوسپانسیون خوراکی و مایع برای تزریق داخل وریدی در دسترس می باشد. برای کسب بیشترین تاثیر آن بهتر است آن را در طول مدت تجویز شده مورد استفاده قرار دهید و دوره استفاده از آن را کامل کنید. به یاد داشته باشید که در زمان مشخصی در روز مصرف کنید مگر اینکه پزشک معالج تاکیدی به این نکته نکرده باشد. گاهی ممکن است قبل از تمام شدن دوره اثرات مطلوب خود را بگذارد. شرایط پزشکی خاصی ممکن است به دوزهای مختلف کوتریموکسازول نیاز داشته باشند بر این اساس لازم است که این دارو طبق نظر پزشک و برای درمان بیماری فعلی مورد استفاده قرار بگیرد.



هشدارها در مورد کوتریموکسازول


افراد مسن باید با احتیاط از این قرص استفاده کنند زیرا ممکن است عوارض جانبی آن در افراد مسن نسبت به افراد جوان تر شدید تر باشد و عوارض در افرادی که سن بالا تری دارند بیشتر خود را نشان دهد.



نکات مهم در مورد مصرف این دارو


۱٫ در طول مصرف این دارو بیمار باید مایعات به اندازه کافی دریافت کند.


۲٫ احتمال بروز واکنش های حساسیت به نور در بیماران وجود دارد. بیمار باید از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری کند.


۳٫ در صورت بروز سرگیجه باید احتیاط کرد.


۴٫ در صورت بروز اختلالات خونی یا بثورات جلدی، باید بلا فاصله مصرف دارو را قطع کرد.



کوتریموکسازول به اشکالی مصرف می شود؟


قرص ، محلول خوراکی ، آمپول.



نامهای تجاری این دارو چیست؟


SEPTRIN (Canada)


CO TRIMOXAZOLE


COTRIXOLE


DUCOTRI


COTRIM

error: Content is protected !!