مشکلات مثانه می تواند موجب درد، از جمله هنگام دفع ادرار، در قسمت میانی پایین شکم شود. دلایل مختلفی موجب درد مثانه می شوند که از آن جمله می توان به عفونت ها و اختلالات التهابی اشاره کرد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از “مدیکال نیوز تودی”، مثانه در مرکز لگن قرار دارد. اگر فردی با احساس درد در سمت چپ یا راست در قسمت پایینی شکم مواجه شود، احتمالا این شرایط ارتباطی با مثانه ندارد و ممکن است به سنگ های کلیه اشاره داشته باشد. در ادامه با برخی دلایل شایع درد مثانه بیشتر آشنا می شویم.
سیستیت بینابینی
سیستیت بینابینی به نام سندرم مثانه دردناک (BPS) نیز شناخته می شود. این شرایط بیشتر در افرادی که بیش از ۴۰ سال سن دارند، تشخیص داده می شود. سیستیت بینابینی بین زنان بیشتر از مردان شایع است.
از علائم شایع سیستیت بینابینی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– درد مثانه که با احساس فشار همراه است
– درد لگن
– درد هنگام دفع ادرار
– دشواری در دفع ادرار
– تکرر ادرار
– نیاز فوری به دفع ادرار
در آغاز سیستیت بینابینی، فرد به طور معمول یکی از این علائم را تجربه می کند، اما با پیشرفت بیماری، علائم بیشتری پدیدار می شوند.
سیستیت بینابینی معمولا شرایطی بلند مدت است، به این معنی که درمانی برای آن وجود ندارد. افراد ممکن است شعله‌ور شدن های ناگهانی بیماری را تجربه کنند که طی آنها علائم برای چند ساعت، روز یا هفته تشدید می شوند.
دلیل سیستیت بینابینی نامشخص است. هر فردی می تواند دارای محرک های مختلف، یا عواملی باشد که موجب شعله‌ور شدن بیماری می شود. با این وجود، از محرک های رایج می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– انجام تمرینات کف لگن
– پوشیدن لباس تنگ
– ابتلا به یبوست
– رابطه جنسی
– نوشیدن قهوه
– مصرف نوشیدن های مرکباتی
مدیریت علائم معمولا امکان پذیر است، و روش های مختلف برای افراد مختلف کاربرد دارند.
به عنوان مثال، برخی افراد می توانند با محدود کردن مایعات مصرفی این کار را انجام دهند، در شرایطی که برخی دیگر با هیدراته نگه داشتن بدن احساس بهتری دارند.
پزشک ممکن است مصرف یک داروی بدون نسخه برای کمک به مقابله با شعله‌ور شدن بیماری را توصیه کند.
عفونت دستگاه ادراری
عفونت دستگاه ادراری شرایطیست که می تواند در مجرای پیشاب، مثانه، و کلیه ها رخ دهد. بیشتر عفونت های دستگاه ادراری مثانه را تحت تاثیر قرار می دهند و شیوع آن بین زنان بیشتر از مردان است.
از جمله علائم عفونت دستگاه ادراری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– احساس سوزش هنگام دفع ادرار
– نیاز مکرر یا فوری به دفع ادرار در شرایطی که ادرار کمی دفع می شود
باکتری ها مسئول عفونت های دستگاه ادراری هستند، از این رو، پزشکان معمولا برای درمان آنها آنتی بیوتیک تجویز می کنند.
همچنین، افراد مبتلا به این عفونت ها می توانند روش های درمانی دیگر که در آنها از آنتی بیوتیک استفاده نمی شود را مد نظر قرار دهند.
موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی آمریکا مصرف آب فراوان برای تسریع روند بهبودی را توصیه کرده است. استفاده از یک پد گرمایی روی کمر یا شکم نیز ممکن است به تسکین درد ناشی از عفونت مثانه کمک کند.
سرطان مثانه
بیشتر موارد درد مثانه به واسطه سرطان مثانه شکل نمی گیرند، اما باید این شرایط را به عنوان یک دلیل بالقوه مد نظر قرار داد.
مشاهده خون در ادرار به طور معمول نخستین نشانه سرطان مثانه است. درد به ندرت با این شرایط همراه است. در مراحل اولیه، بیماری می تواند به تغییراتی در عادات استفاده از توالت فرد منجر شود که ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– احساس درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
– نیاز مکرر به دفع ادرار
– نیاز فوری به دفع ادرار حتی زمانی که مثانه پر نیست
– دشواری در دفع ادرار
– جریان ضعیف ادرار
افرادی که در مراحل پیشرفته‌تر سرطان مثانه قرار دارند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
– ناتوانی در دفع ادرار
– کمر درد در یک سمت بدن
– از دست دادن اشتها
– کاهش وزن ناخواسته
– احساس خستگی یا ضعف
– تورم پاها
– استخوان درد
این علائم ممکن است به واسطه دلایل دیگر شکل گرفته باشند و هر فردی که آنها را تجربه می کند باید برای بررسی دقیق به پزشک مراجعه کند.
گزینه های درمانی برای سرطان مثانه در درجه نخست به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد، اما پزشکان عوامل دیگر مانند سن و سطح آمادگی جسمانی بیمار را نیز در نظر می گیرند.
درمان های احتمالی شامل عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، و ایمنی درمانی می شوند. در برخی موارد، پزشک ترکیبی از این گزینه های درمانی را توصیه خواهد کرد.
سنگ های کلیه
افراد بسیاری که مبتلا به سنگ کلیه هستند، هیچ علائمی را تجربه نمی کنند، اما این سنگ ها می توانند گاهی اوقات به درد مثانه منجر شوند.
سنگ های کلیه از مواد معدنی نامحلول و املاح موجود در ادرار تشکیل می شوند. آنها در ابتدا کوچک بوده، اما می توانند با گذشت زمان بزرگ‌تر شوند. زمانی که سنگ ها در کلیه باقی می مانند، معمولا موجب بروز مشکلی نمی شوند.
در برخی موارد، سنگ ها کلیه را ترک کرده و از طریق مجرای پیشاب از بدن خارج می شوند. این شرایط نیز به طور معمول مساله ساز نیست.
اما گاهی اوقات سنگ ها در مجرای پیشاب که کلیه را به مثانه متصل می کند، گیر کرده و در این شرایط جریان ادرار مسدود شده و فرد می تواند درد بسیار زیادی را تجربه کند.
نشانه اصلی این شرایط درد در ناحیه کمر و سمت راست یا چپ بدن است که می تواند به شکم یا کشاله ران نیز سرایت کند. افراد به طور معمول درد را تیز و منقبض کننده توصیف می کنند.
از دیگر علائم سنگ های کلیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– درد هنگام دفع ادرار
– تکرر ادرار
– ادرار تیره یا قرمز
– حالت تهوع و استفراغ
مردان مبتلا به سنگ کلیه ممکن است احساس درد در نوک آلت تناسلی خود را نیز تجربه کنند.
درمان به نوع سنگ، شدت انسداد و علائم مشخص بیماری بستگی دارد. اگر سنگ ها کوچک باشند و هیچ عفونت و نشانه ای از انسداد وجود نداشته باش، پزشک معمولا انتظار برای دفع آنها را توصیه می کند. به طور معمول انتظار بین ۴ تا ۶ هفته برای دفع خودبخود سنگ ها بی خطر است.
برخی داروها از طریق شل کردن مجرای پیشاب می توانند به دفع سنگ های کلیه کمک کنند. تامسولوزین (Tamsulosin) دارویی است که پزشکان بیشتر مواقع برای این هدف تجویز می کنند.
اگر سنگ خودبخود دفع نشود، موجب درد غیر قابل تحمل شود، یا عملکرد کلیه ها را تحت تاثیر قرار دهد، پزشک ممکن است انجام عمل جراحی را توصیه کند.
نوع عمل جراحی به عوامل مختلفی بستگی خواهد داشت. روش های جراحی معمولا شامل برشی کوچک یا بدون هیچ برشی هستند که به درد حداقلی و ریکاوری نسبتا سریع‌تر منجر می شود.