تبخال (هرپس) چشم نوعی بیماری چشم است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شود. رایج‌ترین نوع تبخال چشم به نام کراتیت اپی‌تلیال شناخته می شود. این نوع بر قرنیه چشم، بخش گنبدی و شفاف جلوی چشم، تاثیر می گذارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از “هلث لاین“، در شکل خفیف، تبخال چشم موجب موارد زیر می شود:
– درد
– التهاب
– قرمزی
– پارگی سطح قرنیه
آلوده شدن لایه های عمیق قرنیه به نام استروما با ویروس هرپس سیمپلکس می تواند موجب آسیب جدی شده و به کاهش بینایی و نابینایی منجر شود.
در حقیقت، تبخال چشم شایع‌ترین دلیل نابینایی مرتبط با آسیب دیدگی قرنیه در آمریکا و شایع‌ترین دلیل نابینایی در جهان غرب است.
هم موارد خفیف و هم موارد شدید تبخال چشم با داروهای ضد ویروس قابل درمان هستند.
با درمان مناسب، ویروس هرپس سیمپلکس را می توان زیر کنترل گرفت و آسیب به قرنیه را به حداقل رساند.
علائم تبخال چشم
علائم معمول تبخال چشم شامل موارد زیر می شوند:
– چشم درد
– حساسیت به نور
– تاری دید
– پارگی
– ترشحات مخاطی
– قرمزی چشم
– پلک ملتهب (بلفاریت)
– راش تاول‌دار قرمز و دردناک روی پلک بالایی چشم و یک طرف پیشانی
در بسیاری از موارد، تبخال چشم فقط روی یک چشم تاثیر می گذارد.
تبخال چشم در برابر ورم ملتحمه
ممکن است تبخال چشم با ورم ملتحمه که به نام چشم صورتی نیز شناخته می شود، اشتباه گرفته شود. هر دو شرایط ممکن است به واسطه ویروس شکل بگیرند، اگرچه ورم ملتحمه می تواند به دلایل زیر نیز رخ دهد:
– آلرژی ها
– باکتری ها
– مواد شیمیایی
پزشک می تواند با کشت نمونه گرفته شده از چشم، تشخیصی درست داشته باشد. اگر به تبخال چشم مبتلا باشید، نتیجه کشت برای HSV-1 مثبت خواهد بود. تشخیص درست می تواند به درمان مناسب کمک کند.
انواع تبخال چشم
کراتیت اپی‌تلیال شایع‌ترین نوع تبخال چشم است. در این نوع، ویروس در نازک‌ترین لایه بیرونی قرنیه به نام اپی‌تلیوم فعال است.
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، ویروس هرپس سیمپلکس می تواند لایه های عمیق‌تر قرنیه به نام استروما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. این نوع تبخال چشم به نام کراتیت استرومایی شناخته می شود.
کراتیت استرومایی شرایطی جدی‌تر نسبت به کراتیت اپی‌تلیال است زیرا با گذشت زمان و عود مکرر، می تواند به اندازه ای به قرنیه چشم آسیب وارد کند که موجب نابینایی شود.
دلایل این شرایط
تبخال چشم به واسطه انتقال ویروس هرپس سیمپلکس به چشم و پلک ایجاد می شود. تخمین زده می شود که تا ۹۰ درصد بزرگسالان تا سن ۵۰ سالگی در معرض HSV-1 قرار می گیرند.
زمانی که موضوع تبخال چشم مطرح می شود، HSV-1 بر این قسمت های چشم تاثیر می گذارد:
– پلک ها
– قرنیه
– شبکیه
– ملتحمه
برخلاف تبخال تناسلی (به طور معمول با HSV-2 مرتبط است)، تبخال چشم از راه جنسی منتقل نمی شود.
در عوض، این شرایط به طور معمول پس از آن که بخش دیگری از بدن – به طور معمول دهان – تحت تاثیر ویروس هرپس سیمپلکس قرار می گیرد، رخ می دهد.
پس از آلوده شدن به ویروس هرپس سیمپلکس، امکان ریشه کن کردن کامل آن در بدن وجود ندارد. ویروس می تواند برای مدتی نهفته باقی مانده، سپس، هر از گاهی دوباره فعال شود. از این رو، تبخال چشم می تواند در نتیجه شعله‌ور شدن (فعالیت دوباره) یک عفونت قبلی شکل بگیرد.
خطر انتقال ویروس به فردی دیگر از چشم تحت تاثیر قرار گرفته کم است. داروهای ضد ویروس در به حداقل رساندن آسیب هنگام شیوع کمک می کنند.
تشخیص تبخال چشم
اگر دارای علائم تبخال چشم هستید، به یک چشم پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام ممکن است چشم انداز بیماری شما را بهبود ببخشد.
برای تشخیص تبخال چشم، پزشک پرسش هایی را درباره علائمی که دارید از جمله این که از چه زمانی آغاز شده اند و این که آیا در گذشته نیز علائمی مشابه را تجربه کرده اید، مطرح می کند.
پزشک برای ارزیابی بینایی، حساسیت به نور و حرکات چشم یک معاینه دقیق از چشم خواهد داشت.
همچنین ،پزشک از قطره های چشم برای گشاد شدن عنبیه استفاده می کند. این کار به وی در بررسی وضعیت شبکیه در پشت چشم کمک می کند.
پزشک شما ممکن است آزمایش فلورسئین را انجام دهد. طی این آزمایش، پزشک از یک قطره چشم برای قرار دادن رنگ نارنجی تیره به نام فلورسئین روی سطح بیرونی چشم استفاده می کند.
این که رنگ چگونه پخش می شود به پزشک در تشخیص هر گونه مشکل در قرنیه مانند زخم در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته با ویروس هرپس سیمپلکس کمک می کند.
اگر تشخیص دقیق ممکن نباشد، پزشک ممکن است یک نمونه از سلول های سطح چشم شما بگیرد. آزمایش خون برای بررسی پادتن های ناشی از مواجهه پیشین با ویروس هرپس سیمپلکس برای تشخیص چندان مفید نخواهد بود زیرا بیشتر افراد در برهه ای از زندگی خود در معرض این ویروس قرار گرفته اند.
درمان
اگر پزشک ابتلا به تبخال چشم در شما را تشخیص دهد، بلافاصله باید مصرف داروهای ضدویروس تجویز شده را آغاز کنید.
روش درمان با توجه به این به کراتیت اپی‌تلیال (نوع خفیف) یا کراتیت استرومایی (نوع جدی) مبتلا هستید، متفاوت است.
درمان کراتیت اپی‌تلیال
ویروس هرپس سیمپلکس در لایه سطحی قرنیه به طور معمول طی چند هفته و به خودی خود بهبود می یابد.
اگر به موقع داروی ضد ویروس مصرف کنید، این کار می تواند در به حداقل رساندن آسیب قرنیه و کاهش بینایی موثر باشد. پزشک قطره ها یا پمادهای چشمی یا داروهای ضد ویروس خوراکی را تجویز خواهد کرد.
درمان رایج استفاده از داروی خوراکی آسیکلوویر (زوویراکس) است. آسیکلوویر ممکن است گزینه درمانی خوبی باشد زیرا با برخی عوارض جانبی بالقوه ناشی از قطره های چشم مانند آبریزش یا خارش چشم همراه نیست.
همچنین، پزشک ممکن است پس از ریختن قطره بی حسی با یک گوش پاک کن سطح قرنیه را به آرامی پاک کند تا سلول های بیمار از بین بروند. این روش به نام دبریدمان شناخته می شود.
درمان کراتیت استرومایی
این نوع از ویروس هرپس سیمپلکس به لایه های عمیق‌تر قرنیه به نام استروما حمله می کند. کراتیت استرومایی احتمال بیشتری دارد موجب زخم شدن قرنیه و کاهش بینایی شود.
افزون بر درمان ضد ویروس، استفاده از قطره های چشم استروئیدی (ضد التهاب) به کاهش تورم در استروما کمک خواهد کرد.
بهبود تبخال چشم
در صورت درمان تبخال چشم با قطره های چشم و با توجه به دارویی که پزشک تجویز کرده است ممکن است نیازمند ریختن قطره هر دو ساعت یک بار در چشم خود باشید. شما باید برای دو هفته استفاده از قطره ها را ادامه دهید.
در مورد آسیکلوویر خوراکی، به طور معمول پنج قرص در روز مصرف می شود.
شما باید طی دو تا پنج روز شاهد بهبود شرایط خود باشید. علائم باید طی دو تا سه هفته از بین بروند.
عود بیماری
پس از اولین حمله تبخال چشم، حدود ۲۰ درصد افراد شیوع دیگری را در سال بعد تجربه خواهند کرد. پس از چندین بار عود بیماری، پزشک ممکن است مصرف روزانه داروهای ضد ویروس را توصیه کند.
این به دلیل آن است که عود مکرر به قرنیه چشم آسیب وارد می کند. عوارض شامل موارد زیر می شوند:
– زخم
– بی حسی سطح قرنیه
– سوراخ شدن قرنیه
اگر آسیب قرنیه به اندازه ای باشد که موجب کاهش چشمگیر بینایی شود، ممکن است به پیوند قرنیه (کراتوپلاستی) نیاز داشته باشید.
چشم انداز
اگرچه تبخال چشم درمان ریشه کن کننده ندارد، شما می توانید آسیب به بینایی خود را هنگام شیوع بیماری به حداقل برسانید.
پس از ظاهر شدن نخستین نشانه ها، با پزشک خود تماس بگیرید. هرچه درمان تبخال چشم زودتر آغاز شود، احتمال بروز آسیب چشمگیر در قرنیه کمتر خواهد بود.
———————————————————–
بیشتر بخوانید: