عصاره سفارش‌ها و دیدگاه‌های کارشناسان و آگاهان خطاب به برخی از افراد که برای گریز از پیری به مدعیان جوان سازی چهره روی آوردند ولی صورت و سیرتی خشمناک نصیبشان می‌شود این است که بدون اندیشه و با فکر، به پوست و چهره خود با دست نابلدان نااهل، خدشه وارد نکیند.
نمایان شدن نخستین نشانه‌های پیری بر صورت با چند خط و چروک آغاز می شود، خطوطی که لبخند و جوانی را برای برخی مردم چه زن و چه مرد به کابوسی تلخ تبدیل می کند.
بسیاری از مردان بنا به پیشینه فرهنگی ایرانیان و عادت و دیگر موارد، این نشانه های پیری را می‌پذیرند یا اگر نپذیرند کاری به کارشان ندارند تا به قولی بیش از این پیر نشوند یعنی اگر به فکر چین وچروک باشند، پیرتر می‌شوند.
البته همه زنان ایران زمین یا حتی جهان به پیرشدن یا زیباشدن واکشن نشان نمی دهند اما همین گروه اندک حساس به زیبایی، اگر از راه درستش وارد نشوند به بیراهه و در دره نازیبایی و پشیمانی سقوط می‌کنند.
همراه خانمی میانسال می شویم که به گفته خودش پس از دیدن آثاری از سپری شدن دوران جوانی خود و البته نگاه های سرزنش آلود دیگران و دست افشانی مدعیان زیباشدگی تصمیم گرفت به دنبال راهی برای بازگشت زیبایی و جوانی به چهره اش باشد.
این شخص از طریق صفحات اینستاگرامی با یک کلینیک پوست و مو آشنا شد و با مشاهده تبلیغات و کامنت های مثبت در صفحه مجازی این کلینیک، سرانجام مصمم شد که به آرزوهای خود جامه عمل بپوشاند.
ژل، تزریق و سوزن سوزن شدگی
این زن میانسال که تمایلی به معرفی خود و منتشر شدن نامش نداشت، در مصاحبه با ایرنا گفت: مدت ها بود که احساس خوبی نسبت به چهره ام نداشتم. با بالا رفتن سنم و از دست رفتن حجم پوست صورتم تصمیم گرفتم راهی برای جوانسازی پوستم پیدا کنم.
وی افزود: یکی از دوستانم صفحه اینستاگرام مربوط به یک کلینیک زیبایی را به من معرفی کرد و من هم تصمیم گرفتم برای از بین بردن و محو کردن چین و چروک های صورت و اطراف دهانم به این کلینیک مراجعه کنم تا از طریق تزریق ژل، جوانی و نشاط را به پوستم برگردانم.
او کمی مکث کرد و سپس آه بلندی کشید و گفت: پس از تزریق ژل در همان روزهای اول متوجه تغییر رنگ غیرعادی پوستم شدم. سوزش و درد عضلانی شدیدی را در جای تزریق ژل احساس می کردم. این موضوع را با همان فردی که برایم تزریق ژل انجام داده بود، در میان گذاشتم. او گفت که این عوارض عادی و رایج است و پس از طی چند روز خود به خود از بین می رود. اما با گذشت زمان نه تنها اثرات ناشی از این تزریق از بین نرفت بلکه این عوارض به مرور زمان بیشتر شد.
وی با لحنی سرد و غمگین ادامه داد: پوست صورتم سوزن سوزن می شد و پس از مدتی متوجه ناهماهنگی و عدم تقارن در صورتم شدم. به دلیل سوزش شدیدی که در پوستم احساس می کردم، تصمیم گرفتم به یک پزشک متخصص مراجعه کنم و پس از مراجعه به پزشک متوجه شدم که پوستم به دلیل استفاده از مواد نامرغوب و بی کیفیت عفونت کرده است.
شیک و غیر نیک
این زن پس از این اتفاق چه کرد؟ او گفت: از کسی که تزریق ژل را برایم انجام داده بود، شکایت کردم. همان جا بود که متوجه شدم این فرد بدون مجوز و بدون داشتن تخصص و تبحر در این زمینه اقدام به تزریق ژل کرده است.
وی افزود: کلینیک زیبایی او بسیار شیک و مجهز بود و از تمام دستگاه های پیشرفته و لیزر بهره می برد. برای من جای سوال دارد که چنین مکانی چگونه توانسته بدون مجوز در امور مربوط به پزشکی فعالیت کند؟! مدت ها درگیر درمان این عوارض بودم. هرچند در حال حاضر وضعیت بسیار بهتری دارم اما هنوز پوستم مثل روز اول نشده است.
بشتابید به سوی سودهای زیبا
در پی گرایش بسیاری از دختران و زنان به انجام جراحی های زیبایی، عده ای سودجو و فرصت طلب بدون داشتن مدرک و تخصص لازم اقدام به راه اندازی کلینیک‌های زیبایی کرده اند و برخی نیز در پوشش آرایشگاه‌های زنانه و به صورت غیر مجاز به جذب مشتری می پردازند. مداخله افراد غیرمتخصص در این زمینه موجب شد که تعدادی از پزشکان و متخصصین پوست به این موضوع واکنش نشان دهند و در تجمعی اعتراضی خواستار توجه و رسیدگی مسئولین نسبت به ورود و فعالیت افراد فاقد تخصص در امور پزشکی مرتبط با سلامت جامعه شوند.
یک دستیار تخصصی بیماری های پوست و دانشجوی سال آخر این رشته معتقد است که هجوم بی‌سابقه و دخالت پزشکان عمومی در حوزه پوست و زیبایی موجب شده که اورژانس‌های کشور و مراکز بهداشتی درمانی در مناطق دور افتاده با کمبود پزشک روبرو شوند.
حمزه کرمی در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: ما انجام درمان های زیبایی پوست را در انحصار متخصصان پوست نمی‌دانیم اما با توجه به معیارهایی که برای ما تعریف و از سوی وزارت بهداشت مصوب شده، می توان قاطعانه گفت که بخش عمده ای از درمان های زیبایی بر عهده متخصصان پوست است.
وی با اعتقاد به اینکه به دلیل عدم نظارت صحیح بر نحوه فعالیت پزشکان عمومی و مطب‌ها شاهد هجوم بی‌سابقه و دخالت برخی از این پزشکان در حیطه تخصص پوست هستیم، گفت: متأسفانه بسیاری از افراد غیر متخصص در زمینه پوست و حتی افرادی که هیچ تحصیلاتی در زمینه پزشکی ندارند، به دلیل مسائل مالی، تعرفه های غیرواقعی و مشکلات عدیده‌ای که در نظام سلامت کشور وجود دارد، به درمان های زیبایی روی آورده اند.
کرمی با بیان اینکه وظیفه پزشکان عمومی بهداشت و درمان کشور است، گفت: پزشکان عمومی باید در خط اول نظام سلامت کشور باشنداما متأسفانه شاهد ورود آنها به حوزه پوست و درمان های زیبایی هستیم و این اتفاق در شرایطی رخ داده است که اورژانس‌های کشور و مراکز بهداشتی درمانی در مناطق دور افتاده با کمبود پزشک روبرو هستند و این پزشکان برخلاف قوانین و توانمندی هایشان و به جای فعالیت در حیطه خود، بر تابلوها عبارت پوست و مو را بدون ذکر عنوان پزشک عمومی درج کرده اند.
متخصصانی که در پوستین متخصصان پوست افتاده‌اند
این دستیار تخصصی پوست، عنوان داشت: همچنین شاهد دخالت نابجای پزشکان متخصص در سایر رشته‌های پزشکی در حیطه پوست هستیم. این متخصصان هم باید فعالیت های خود را طبق کوریکولوم آموزشی(معیارها) مربوط به رشته های خود دنبال کنند.
او بیان کرد: واقعیت امر این است که هیچ اشاره ای به انجام کارهای زیبایی در اهداف تعیین شده برای این متخصصان نشده است و مداخله این افراد در امور مربوط به متخصصان پوست در شرایطی صورت می‌گیرد که پزشکان در برخی از رشته‌های تخصص که بسیار حساس و دارای کمبود نفرات هستند مانند رشته طب اورژانس، جراحی عمومی و بیهوشی کار اصلی خود را رها کرده اند و به فعالیت در حیطه پوست روی آورده اند.
کرمی بیان داشت: برخی از شرکت های وارد کننده تجهیزات پزشکی از فضای ایجاد شده بر اثر حجم بالای تخلفات در این حوزه بهره برده و اقدام به واردات گسترده و بی رویه انواع دستگاه های تخصصی این رشته کرده اند. این کار حتی موجب ایجاد تقاضای القایی در جامعه شده است.
وی ادامه داد: واردات بی رویه این تجهیزات در حالی صورت می گیرد که با کمبود بسیاری از داروها در کشور مواجه هستیم اما در زمینه تهیه تجهیزات پزشکی زیبایی هیچ کمبودی احساس نمی شود. می توان گفت درصد بالایی از قاچاق کشور مربوط به مواد مصرفی و دستگاه های زیبایی است.
کرمی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۱۵۰۰ متخصص پوست داریم که هر سال حدود ۶۰ تا ۷۰ نفر دیگر هم به تعداد این متخصصین اضافه می شود، گفت: بسیاری از واردکنندگان تجهیزات پزشکی زیبایی این دستگاه ها را در اختیار افراد غیرمتخصص قرار می دهند به گونه ای که در شرایط کنونی دستگاه های لیزر بسیار بیشتر از نیاز متخصصین پوست به کشور وارد شده است و عمده آنها در اختیار افراد سودجو و فاقد صلاحیت هستند.
او بیان کرد: بسیاری از بیماران نیز توانایی تشخیص پزشک عمومی از متخصص پوست را ندارند و این مسئله به مرور زمان باعث سلب اعتماد مردم از سیستم بهداشتی و درمانی کشور خواهد شد.
کرمی با اشاره به آمار بالای جراحی زیبایی در ایران، گفت: ایران یکی از رکوردداران جراحی های زیبایی است. بسیاری از عمل های جراحی زیبایی در کشور ما ضروری نیست اما متأسفانه فضای حاکم در حوزه پوست و زیبایی موجب افزایش تقاضای القایی و ورود افراد غیرمرتبط به این حوزه شده است.
در کار ما دخالت نکنید
این دستیار تخصصی پوست با اعتقاد به اینکه عوارض ناشی از مراجعه به مراکز زیبایی غیرمجاز جبران ناپذیر است، بیان کرد: فعالیت افراد غیرمتخصص در حیطه پوست هم باعث شده که در اغلب درمان های زیبایی، بیماران با صدمات و آسیب های گوناگونی مواجه شوند و فردی که هیچ مشکلی نداشته و تنها برای انجام کارهای زیبایی به پزشک مراجعه کرده، عوارض جبران ناپذیری را تجربه کند. متأسفانه برخی از این عوارض قابل درمان نیستند و حتی امکان دارد فرد دیگر به حالت عادی و طبیعی خود بازنگردد.
کرمی به بیان راهکارهایی برای برطرف شدن مشکلات مربوط به متخصصان پوست پرداخت و عنوان کرد: لازم است که مسئولین تدابیری جهت جلوگیری از دخالت پزشکان عمومی، متخصصان غیرمرتبط و افراد متفرقه در این حیطه تخصصی که مانند رشته‌های تخصصی پزشکی دارای کوریکولوم و حریم مشخص است بیندیشند. در واقع حیطه کاری هر پزشک باید به صورت علمی مشخص شود و هر فردی بر اساس کوریکولوم تعریف شده و منابع درسی که در زمان تحصیل گذرانده است، فعالیت های خود را ادامه دهد.
وی با اشاره به اینکه تعرفه گذاری خدمات پزشکی باید بر مبنای سرانه درمان واقعی تعیین شود، گفت: برای متخصصان و پزشکانی که در مناطق محروم در حال فعالیت هستند می‌بایست مشوق در نظر گرفته شود. همچنین باید برخورد جدی تر و بازدارنده تری با همه متخلفینی که به حیطه پوست وارد می شوند، صورت بگیرد و عنوان پزشک عمومی نیز بر تابلو و سرنسخه و تبلیغات پزشکان عمومی درج شود.
کرمی با بیان اینکه دخالت در درمان های زیبایی چندین سال است که متخصصان پوست را با مشکل مواجه کرده است ،گفت: تجمع اخیر ما نباید مصداق اهانت و توهین به پزشکان تلقی شود. دلیل اصلی تجمع اعتراضی ما این بود که اخیراً یکی از کمیسیون های نظام پزشکی پیش نویسی را تهیه و تقریبا تمام کارهای درمانی مربوط به رشته تخصصی پوست را برای پزشکان عمومی مجاز اعلام کرده بود. اگر قرار است پزشکان عمومی در این عرصه فعالیت کنند پس فلسفه وجودی رشته پوست و متخصصین فعال در این عرصه چیست؟
وی ابراز کرد: همان طور که پیشتر هم اشاره کردم پزشکان عمومی در خط اول نظام درمان و سلامت کشور هستند و در دوران کرونا نیز نقش بسزایی در مقابله با این بیماری داشته اند. بدون شک ما قدردان تلاش و ایثارگری های شبانه روزی این قشر زحمتکش هستیم.
دوره دیدن چه آسان، متخصص شدن چه مشکل
به گفته بسیاری از متخصصین پوست، دوره‌های آموزشی فاقد ارزش علمی و تحصیلی در زمینه پوست و زیبایی که توسط برخی شرکت ها، مؤسسات و افراد سودجو برای پزشکان غیرمتخصص در این زمینه و عموم مردم برگزار می شود به مشکلات و مسائل موجود در این عرصه دامن زده و پیامدهای ناگواری برای سلامت جامعه به دنبال داشته است.
دستیار بیماری های پوست در دانشگاه تهران و دانشجوی سال چهارم در این رشته نیز بر این باور است که بسیاری از دوره‌های آموزشی در زمینه پوست و زیبایی در یک ارگان دانشگاهی و برخی ارگان های غیرمرتبط در حال برگزاری هستند و افراد به استناد به مدارک و تکیه بر آموزش‌های ارائه شده در این کارگاه ها، تصور می‌کنند با گذراندن این دوره‌های کوتاه مدت، می‌توانند مسیر سخت و طولانی اخذ مدرک تحصیلی تخصص پزشکی پوست را طی کنند و در این زمینه تخصصی پزشکی مشغول به فعالیت شوند.
سولماز مسلم‌خانی در مصاحبه با ایرنا با بیان اینکه تخصص پوست و مو حیطه ای از پزشکی است، اظهار کرد: برخی از ارگان های غیرمرتبط و حتی ارگان های که خود را وابسته به دانشگاه می دانند، با به کارگیری از افراد غیر متخصص اقدام به برگزاری دوره های آموزشی در زمینه پوست و مو کرده اند که این اقدام ضربه مهلکی را به متخصصین فعال در این حوزه وارد کرده است. لذا می بایست از برگزاری دوره های آموزشی بدون نظارت انجمن متخصصین پوست، جلوگیری شود.
وی ادامه داد:جراحی و کارهای زیبایی سال هاست که به صنعتی بزرگ و پولساز تبدیل شده است. اما باید این موضوع را مورد توجه قرار بدهیم که بخش عمده ای از کارهای زیبایی مربوط به حیطه پزشکی است. بدن انسان مجسمه یا خمیر بازی نیست که بتوانیم آن را بدون در نظر گرفتن اصول علمی به هر شکلی که می خواهیم درآوریم.
او افزود: پوست یکی از حساس ترین اندام های بدن است که مهمترین لایه محافظ و اولین خط دفاعی در مقابل عوامل بیماری زا و آسیب ها به شمار می رود و نقش مهمی در سلامت عمومی بدن دارد.
مسلم‌خانی ادامه داد: پزشک متخصص پوست باید در زمینه های مختلفی تخصص مرتبط با پوست و زیبایی را گذرانده باشد. این در حالی است که شاهد فعالیت های چشمگیر افراد غیرمتخصص در این زمینه هستیم.
وی بیان کرد: در حال حاضر واژه متخصص پوست و زیبایی که بر تابلو بسیاری از مطب ها به کار رفته، باعث سردرگمی مردم و بسیاری از مراجعه کنندگان شده است.
مسلم‌خانی اضافه کرد: پس از رواج گرفتن صنعت پرسود زیبایی، بسیاری از شرکت ها شروع به واردات انواع و اقسام دستگاه های لیزر پوست و تجهیزات پزشکی زیبایی کردند. به طوری که در حال حاضر آخرین مدل دستگاه های لیزر آمریکایی و آلمانی در کشور وجود دارد و متأسفانه بخش عمده ای از این تجهیزات در اختیار افراد غیرمتخصص قرار گرفته است.
او بیان کرد: بسیاری از پزشکان عمومی نیز در حال حاضر وارد حیطه پوست و زیبایی شدند و حتی آرایشگاه ها اقدام به انجام خدمات زیبایی مربوط به حوزه پزشکی کرده اند. این اتفاقات در شرایط کنونی به بحران سلامت تبدیل شده و لطمات زیادی را به متخصصین پوست وارد کرده است.
مسلم‌خانی افزود: متأسفانه بازار مطالبات زیبایی در کشور داغ است و همین مسئله باعث ایجاد انگیزه سودجویی در برخی افراد شده است.
وی بیان کرد: ورود افراد غیرمتخصص به این عرصه، سلامت جامعه را به صورت جدی به خطر انداخته و موجب سلب اعتماد مردم جامعه از متخصصین پوست شده است. در حال حاضر کار متخصصین پوست درمان عوارض ناشی از کارهای غیراصولی افراد غیرمتخصص در این حوزه است.
کار غیر اصولی تعطیل شود
دستیار بیماری های پوست در دانشگاه تهران و دانشجوی سال چهارم در این رشته گفت: البته منظور ما از عوارض، پیامدها و آسیب های دائمی و ماندگار است که ناشی از عدم اطلاعات و دانش کافی است. در واقع افراد مراجعه کننده به متخصصان پوست هم پس از انجام مراحل درمان ممکن است دچار عوارض شوند. اما این اتفاق به معنای عدم دانش متخصصان پوست نیست. بلکه ممکن است آناتومی فرد مراجعه کننده با آناتومی معمول جامعه متفاوت باشد.
مسلم‌خانی به عوارض جبران ناپذیر جراحی ها و کارهای غیراصولی در حوزه پوست اشاره کرد و گفت: متأسفانه در دو ماه اخیر شاهد دو سرطان پیشرفته پوست بودم که به دلیل عدم تشخیص به موقع در بدن بیمار پخش شده بود. این بیماران بدون آگاهی از اینکه برآمدگی و لکه ظاهر شده بر روی پوستشان از علائم مربوط به سرطان است برای از بین بردن این ضایعه به کلینیک های زیبایی غیرمجاز و پزشکان غیرمتخصص در زمینه پوست مراجعه کرده بودند و همین مسئله باعث پیشرفت سرطان در بدن آنها شده بود.
وی افزود: افراد غیرمتخصص برای درمان لکه های پوستی بدون توجه به دلایل و عوامل ایجاد این لکه ها اقدام به انجام لیزر پوست می کنند و یا از روش های نادرست برای درمان بهره می برند. در صورتی که ما برای تشخیص صحیح و درمان لکه یا ضایعات پوستی سالها درس می خوانیم و آموزش های لازم را فرا می گیریم.
مسلم‌خانی با اعتقاد به اینکه جراحی ها و درمان های زیبایی در ایران به بازاری آشفته تبدیل شده است، گفت: در حال حاضر شاهد رقابت در میان افراد فعال در حوزه زیبایی پوست هستیم و تخصص پوست تبدیل به بازاری شده که قیمت های مختلفی در این بازار تعیین می شود. بسیاری از مراکز غیرمجاز زیبایی پوست برای جلب مراجعه کنندگان بیشتر تعرفه های خود را پایین تر از حد متعارف اعلام می کنند. البته برخی از این مراکز هم تعرفه هایی بسیار بالا دارند. در صورتی که هر سال تعرفه خدمات زیبایی و درمانی مربوط به پوست مشخص می شود و نیازی به قیمت گذاری نیست.
او افزود: وقتی راه قانونی برای انجام کارهای غیرقانونی باز می شود، تخلفات زیادی صورت می گیرد. بنابراین نباید راه را برای ورود افراد غیرمتخصص به عرصه پزشکی باز کنیم.
مسلم‌خانی اضافه کرد: اگر به برخی از مطب ها مراجعه کنید متوجه خواهید شد، خدمات مربوط به زیبایی پوست تبدیل به بیزینس و تجارت خانوادگی شده است. در واقع برخی از پزشکان عمومی با کسب مجوزهای لازم، شرایط را برای فعالیت اعضای خانواده یا فرزندانشان که تخصصی در این زمینه ندارند فراهم می کنند.
وی از مسئولین درخواست کرد: سازمان نظام پزشکی باید تدابیری اتخاذ کند که در عناوین درج شده بر تابلوی مطب ها و سربرگ رسمی پزشکان، واژه متخصص یا عمومی برای پزشک قید شود.
واردات بی کیفیت تجهیزات، ممنوع شود
مسلم‌خانی بر لزوم نظارت بر عملکرد واردکنندگان تأکید کرد و اظهار داشت: باید از واردات بی رویه فیلرهای غیرمجاز چینی به کشور و فعالیت های افرادی که با ارز ۴۲۰۰ دستگاه های لیزر و تجهیزات پزشکی زیبایی را به کشور وارد می کنند، جلوگیری شود.
دوره؟! کدام دوره؟
بسیاری از متخصصان پوست معتقدند هستند که سازمان جهاد دانشگاهی یکی از ارگان هایی است که فعالیت های قابل توجهی در زمینه برگزاری دوره های آموزشی پوست و زیبایی دارد و این سازمان با دریافت مبالغ بالا از متقاضیان اقدام به برگزاری این دوره های آموزشی با حضور استادان غیرمتخصص می کند.
خبرنگار ما برای پیگیری این موضوع با ریاست جهاد دانشگاهی استان فارس تماس گرفت اما دکتر مظاهر بابایی این موضوع را تکذیب و اعلام کرد که جهاد دانشگاهی استان فارس تاکنون هیچ گونه دوره آموزشی در این زمینه برگزار نکرده است.
گزارش از فرزانه قنبر دزفولی؛ دبیر: غلامرضا مالک‌زاده