سرطان خون یا لوسمی یکی از خطرناک‌ترین انواع سرطان است که تشخیص به موقع آن نقش بسیار مهمی در روند درمانش بازی می‌کند. این سرطان معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد. این گلبول‌ها در واقع همان گلبولهای سرطانی هستند. به خاطر شباهت این گلبول‌ها به گلبولهای سفید، بدن متوجه نمی‌شود که باید با آن‌ها مبارزه کند. همین مسئله باعث خطرناک‌تر شدن سرطان خون می‌شود.
به گزارش سلام نو، سرطان خون نخستین بار توسط آناتومیست و جراح آلفرد وِلپی (Alfred-Armand-Louis-Marie Velpeau) در سال ۱۸۲۷ مورد توجه قرار گرفت؛ اما این دانشمندی به نام ویرچو (Virchow) بود که نام این بیماری را لوسمی (Leukämie) به معنای خون سفید گذاشت.
علائم سرطان خون
نشانه‌های ظاهری سرطان خون متعدد هستند. از جمله این موارد می‌توان به احساس ناراحتی و ناخوشی در کل تن همراه با سستی و خستگی، کم‌خونی شدید، کبودی پوست، تهوع، لثه خونین، تپش قلب، سرگیجه، غدد لنفاوی متورم و در نهایت درد استخوان و خونریزی شدید اشاره کرد. دلیل بروز چنین این علائمی آن است که سلول‌های سرطانی، سلول‌های خونی سالم را مدار کار طبیعی خود خارج می‌کنند.
انواع سرطان خون
سرطان خون را بر اساس سرعت پیشرفت و شدت وخامت می‌توان دسته‌بندی کرد.
لوسمی میلوئیدی حاد
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) در کودکان و بزرگ‌سالان رخ دهد. این شکل از لوسمی شایع‌ترین نوع سرطان خون است و بیشتر در مبتلایان دیده می‌شود.
لوسمی لنفوسیتی حاد
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) نوعی از سرطان خون است که بیشتر در بین کودکان مشاهده می‌شود. بر اساس آمار موجود تخمین زده می‌شود که سالانه حدود ۶۰۰۰ مورد جدید ALL به تعداد مبتلایان اضافه می‌شود.
لوسمی میلوئیدی مزمن
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) سرطان خونی است که بیشتر در بزرگ‌سالان دیده می‌شود. به طور متوسط سالانه حدود ۹۰۰۰ مورد جدید به بیماران این‌گونه از سرطان خون افزوده می‌شود.
لوسمی لنفوسیتی مزمن
لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) بیشترین در افراد بالای ۵۵ سال دیده شده است و سالانه ۲۰ هزار مورد جدید از آن در دنیا ثبت می‌شود.
تشخیص سرطان خون
سرطان خون گاهی پس از یک آزمایش خون ساده مشخص می‌شود و گاهی پس از تکرار آزمایش‌ها و حتی بررسی مغز استخوان؛ باید دید بیمار در چه شرایط قرار دارد و به کدام‌یک از انواع لوسمی دچار است. بعد از آزمایش خون مراحل بعدی آزمایش‌های مرتبط با سرطان خون به شرح زیر است:
معاینات بالینی: پزشک بدن شما را با تمرکز بر غدد لنفاوی، طحال و کبد معاینه می‌کند. وجود تورم یا هر اختلال دیگر در این اعضا بسیار مهم است.
آزمایش خون: مرحله بعد آزمایش شمارش سلول‌های خونی (Complete Blood Count) است. با این آزمایش تعداد گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خون شما مورد سنجش دقیق قرار می‌گیرد. آن‌چنان‌که گفته شد لوسمی تعداد گلبولهای سفید شما را افزایش می‌دهد.
نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌برداری: مانند بسیاری دیگر از انواع سرطان پزشک بافت آسیب دیده را برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارد و در آن به دنبال نشانه‌های سرطان می‌گردد. این روش به‌طور قطعی سرطان و درصد پیشرفت آن را مشخص می‌کند.
درمان سرطان خون
آن‌چنان‌که گفته شد پروسه درمان سرطان خون بسیار به مرحله و نوع آن بستگی دارد. لوسمی معمولاً توسط هماتولوژیست-انکولوژیست که در اختلالات خونی و سرطان تخصص دارد، درمان می‌شود. انواع راه‌های مؤثر در سرطان خون را می‌تواند در موارد زیر خلاصه کرد.
شیمی درمانی: مرسوم‌ترین شیوه درمان هر سرطانی است. در این روش از دارو برای از بین بردن سلول‌های از دارو یا داروهایی برای حمله به سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
پرتو درمانی: این روش که بیشتر تهاجمی است به سلول‌های سرطانی حمله و آن‌های را محدود و تخریب می‌کند. تشعشع می‌تواند تمام یا قسمتی از بدن را هدف بگیرد.
پیوند مغز استخوان: در این روش مغز استخوان بیمار با مغز استخوان سالمی که برای او مناسب باشد تعویض می‌شود. این مغز استخوان سالم یا از خود فرد یا از یک اهدا کننده گرفته می‌شود.
درمان بیولوژیکی: این روش بر تقویت سیستم ایمنی بدن، به خصوص گلبولهای سفید تمرکز دارد. با این روش خود بدن وظیفه مبارزه با سرطان را بر عهده می‌گیرد.