ویتامین D ماده‌ای ضروری برای بسیاری از کارکرد‌های طبیعی بدن انسان است. منابع موجود در رژیم غذایی مقداری از این ماده حیاتی را تامین می‌کنند، ولی بیشتر مقدار آن را تابش مستقیم نور خورشید تامین می‌کند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، ویتامین D ماده‌ای ضروری برای بسیاری از کارکرد‌های طبیعی بدن انسان است. منابع موجود در رژیم غذایی مقداری از این ماده حیاتی را تامین می‌کنند، ولی بیشتر مقدار آن را تابش مستقیم نور خورشید تامین می‌کند. بعد از اینکه بدن ویتامین مورد نظر خود را دریافت کرد، باید آن را به شکل فعالش تبدیل کند. در صورتی که بدن فرد قادر به جذب ویتامین و یا تبدیل آن به شکل فعال در کبد و کلیه نباشد هم فرد به کمبود این ویتامین حیاتی مبتلا خواهد شد.
سطح پایین ویتامین D منجر به مشکلات زیادی به خصوص برای عضلات و استخوان‌ها می‌شود. برای بررسی مقدار ویتامین D در خون می‌توان سالانه آزمایش خون انجام داد.
ویتامین D چیست؟
بدن ما از ویتامین D برای جذب مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر استفاده می‌کند. این ویتامین باعث استحکام دندان‌ها و استخوان‌ها می‌شود همچنین از عضلات، اعصاب و سیستم ایمنی بدن محافظت می‌کند. این ویتامین را می‌توانید از طریق نور خورشید و خوردن تخم‌مرغ، ماهی‌های چرب و غذا‌های سرشار از ویتامی D مانند شیر و غلات دریافت کنید.
چرا ممکن است به ویتامین D بیشتری نیاز داشته باشیم؟
شاید به این دلیل که بدن ما این ویتامین را نمی‌سازد: به اندازه کافی از نورآفتاب و به اندازه کافی آن را از غذا دریافت کنید، به خصوص اگر نمی‌توانید لبنیات بخورید. ویتامین D را همانطور که لازم است جذب کنید. افراد سیاه‌پوست ایالات متحده معمولاً نسبت به همسالان سفیدپوست خود مقادیر کمتری از ویتامین D را دارند، زیرا پوست تیره به طور طبیعی نور آفتاب را به کندی دریافت می‌کند و برای تولید ویتامین به آفتاب بیشتری نیاز دارد، اما نسبتاً کمتر تحت تاثیر کمبود ویتامین D قرار می‌گیرند و میزان این ویتامین از روی ضعف استخوان‌ها، افتادن و شکستگی‌ها اندازه‌گیری می‌شود.
التیام آرام زخم
زخم در افرادی که سطح ویتامین D پایینی دارند به سرعت بهبود نمی‌یابد. این امر خصوصاً در افراد دچار سوختگی صدق می‌کند. تحقیقات زیادی در حال انجام است تا نشان دهد آیا مکمل‌های ویتامین D می‌تواند به افراد در بهبود سریع‌تر سوختگی و سایر زخم‌ها کمک کند.
پوکی استخوان
یک سوم زنان بین ۶۰ تا ۷۰ سال و دو سوم زنان ۸۰ سال به بالا را درگیر می‌کند. هیچ موردی باعث این عارضه نمی‌شود، اما کم بودن ویتامین D، استفاده از مواد معدنی مورد نیاز برای استحکام استخوان‌ها را در بدن دشوار می‌کند. پوکی استخوان به معنی بزرگ شدن فضای طبیعی بین استخوان‌هاست. استخوان‌ها «متخلخل»تر می‌شوند و باعث شکستگی استخوان بیشتر می‌شود.
درد‌های عضلانی
افرادی که درد و ضعف در عضلات و استخوان‌ها دارند، اغلب ویتامین D کافی ندارند. به خصوص در افراد مسن، عضلات ضعیف ممکن است احتمال سقوط و شکستن استخوان را افزایش دهد و علت آن ممکن است پوکی استخوان باشد. در صورت احساس درد با پزشک مشورت کنید و این احساس هشداردهنده است که با مصرف مکمل‌های ویتامین D یا تغییر رژیم غذایی یا سبک زندگی از بین می‌رود.
راشیتیسم
در دهه ۱۸۰۰، آلودگی هوا ممکن است آنقدر زیاد شود که تا حد زیادی مانع جذب نور خورشید شود. این عامل موجب کمبود ویتامین D در بدن می‌شود و منجر به شیوع این بیماری در کودکان می‌شود و رشد را متوقف و استخوان‌ها را نرم و بدشکل می‌کند. خوراکی‌های غنی از ویتامین D به پیشگیری از راشیتیسم کمک می‌کند، اما هنوز هم ممکن است به راشیتیسم مبتلا شوید. این عارضه به ویژه در نوزادانی که از مادران با کمبود ویتامین D متولد می‌شوند و نیز بیشتر در بین زنان آمریکایی آفریقایی تبار ممکن است اتفاق بیفتد.
استئومالاسی
برخلاف راشیتیسم که بیشتر بیماری خاص دوران کودکی است، ممکن است در بزرگسالی به استئومالاسی مبتلا شویم. حتی استخوان‌ها پس از رشد، برای ترمیم و تقویت به ویتامین D نیاز دارند. اگر ویتامی D بدن برای مدت طولانی کم باشد، ممکن است استخوان‌ها نرم شده و موجب وقفه و سایر مشکلات خصوصا در ناحیه باسن شود.
سایر بیماری‌های مرتبط
برخی شواهد نشان می‌دهد، میزان ویتامین D می‌تواند بر دیابت (نوع ۱ و ۲)، فشارخون بالا، ام‌اس و برخی از انواع سرطان‌ها تاثیر بگذارد. دانشمندان به مطالعه رابطه بین ویتامین D و بیماری‌های جدی ادامه می‌دهند.
کودکان شیرخوار در معرض خطر
در شیر مادر، اغلب ویتامین D کافی برای سالم نگه داشتن نوزاد وجود ندارد مگر اینکه مادر مکمل مصرف کند. راشیتیسم بیشتر در کودکان شیرده اتفاق می‌افتد. به ویژه مادران آفریقایی آمریکایی که ویتامین D کمتری در خون دارند. متخصصان می‌گویند نوزادان شیرده روزانه به ۴۰۰ واحد ویتامین D اضافی نیاز دارند.
افرادی که مشکلات روده دارند، در معرض خطرند
بدن ما برای استفاده از ویتامین D به چربی نیاز دارد و بیماری التهابی روده (IBD) و سایر بیماری‌هایی که روی روده‌ها تاثیر می‌گذارد؛ مانند بیماری سلیاک و فیبروز کیستیک که جذب چربی را برای بدن دشوار می‌کند و به این معنی است که برای بالا بردن کلسیم به ویتامین D بیشتری نیاز داریم. مکمل‌ها نیز به افزایش آن کمک می‌کند.
افرادی که جراحی بای‌پس معده دارند هم در معرض خطرند
در این نوع جراحی، بخشی از معده یا روده (بعضی اوقات هر دو آن) را برمی‌دارند تا فرد زودتر سیر شده و کالری کمتری مصرف کند. بعد از جراحی، جذب برخی از مواد مغذی از جمله ویتامین B۱۲، مس، روی، کلسیم و ویتامین D دشوارتر می‌شود. پزشک احتمالاً میزان کلسیم را بررسی می‌کند و ویتامین‌های مکمل روزانه را برای متعادل نگه داشتن سطح کلسیم بدن پیشنهاد می‌کند.
افرادی که چاق هستند، در معرض خطرند
اگر BMI بدن یا توده بدنی ۳۰ یا بیشتر باشد (یعنی که چاق هستید)، احتمالاً سطح ویتامین D بدن نسبت به فردی که چاق نیست، کمتر است. اینطور نیست که پوست ویتامین D کمتری تولید می‌کند، بلکه چربی اضافی موجود در زیر پوست مقدار بیشتری از آن را نگه می‌دارد و نحوه ورود آن را به خون تغییر می‌دهد. رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی و مکمل‌ها می‌توانند به جبران آن کمک کنند.
میزان ویتامین D را کنترل کنید
با یک آزمایش ساده خون می‌توانید سطح ویتامین D خود را کنترل کنید. اگر بیشتر در منزل هستید، پس از نور خورشید محروم بوده یا علائم کمبود ویتامین D مانند درد استخوان، درد عضلات یا بیماری مانند پوکی استخوان دارید، حتما آزمایش بدهید. اگر فکر می‌کنید سطح کلسیم بدنتان پایین است، برای جبران آن در مصرف مکمل‌ها زیاده‌روی نکنید. مقدار زیاد ویتامین نیز مضر است.