آنچه باید درباره طلای سرخ بدانید
زعفران، از خوشآبورنگترین گیاهان دنیاست که بسیاری از باستانشناسان آن را بومی ایران میدانند. این گیاه جزو گیاهان تکلپهای و با طبیعتی گرم و خشک است…
بیشتر زعفران تولیدی ایران در شهرهای خراسان جنوبی و خراسان?رضوی کشت میشود اما استانهای فارس، مرکزی، لرستان و کرمانشاه هم دستی در کاشت و تولید زعفران دارند. براساس آمارهای سازمان خواروبار جهانی، فائو، میزان تولید زعفران در جهان، سالیانه حدود ۲۱۰ تن است که ایران با تولید سالیانه ۱۸۴ تن، حدود ۸۱ درصد زعفران تولیدی جهان را به خود اختصاص داده است و اسپانیا با ۱۲ درصد تولید جهانی پس از ایران در رتبه دوم تولید زعفران قرار دارد. با این مقدمه، در «پوستر سلامت» این هفته سری به دنیای این گیاه معطر میزنیم تا بیشتر با آن آشنا شویم.
● رنگ زعفران
گیاه زعفران دارای مادهای به نام «کروسین» است که همین ماده باعث ایجاد رنگ زرد مایل به سرخ در زعفران میشود. ضمن اینکه میزان تیرگی و روشنی رنگ کلاله گلهای زعفران هم به میزان کاروتنویید و لیکوپن موجود در آن بستگی دارد. یعنی هرچه زعفران رنگ تیرهتری داشته باشد، خواص بیشتری هم خواهد داشت.
● انواع زعفران
برای اینکه مطمئن باشید زعفران اصل و خالص میخرید، باید زعفران کامل بخرید و دور خرید زعفرانهای آسیابشده را خط بکشید. معمولا زعفرانهای آسیابشده به دلیل مخلوط بودن با گلرنگ، رنگ و عطر کمتری نسبت به گل اصلی زعفران دارند و گاهی به دلیل همین قیمت کمتر، مشتری را به سمت خود میکشانند. به طور کلی، بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن «دخترپیچ» میگویند. این زعفران، صددرصد طبیعی است و سر ریشه آن دست نخورده و مانند رشتهای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است. برای اینکه بتوانید زعفران را خوب پودر کنید و خردههای آن را هم از دست ندهید، باید دور آسیابهای بزرگ و کوچک را خط بکشید و آن را دستی پودر کنید.
● عوارض زعفران
از قدیم گفتهاند: «اندازه نگهدار که اندازه نکوست»! این ضربالمثل در مورد مصرف زعفران هم صدق میکند. مصرف هر گیاهی در کنار تمام خوبیهایی که دارد، میتواند مشکلاتی را هم برای مصرفکننده در پی داشته باشد. معمولا توصیه میشود بیشتر از ۲ گرم زعفران در طول روز مصرف نشود. از مهمترین عوارض زیادهروی در مصرف زعفران عبارتند از:
– کاهش ضربان قلب
– استفراغ
– سرگیجه
– بیحالی
– رنگپریدگی
– سردرد
– ضعفشدن حواس
– اسهال
– سقط جنین
بهدلیل عوارضی که زیادهروی در مصرف زعفران دارد، توصیه میشود خانمهای باردار در مصرف آن احتیاط و حتی در مواردی از این کار خودداری کنند. علایم مسمومیت با خوردن زعفران فراوان میتواند خود را با تهوع، خونریزی رحم، کولیک روده، اسهال خونی، ادرار خونی، خونریزی از بینی، سرگیجه و زرد شدن پوست و مخاط بدن نشان دهد.
● خواص زعفران
متخصصان طب سنتی و گیاهان دارویی خواص زیادی برای زعفران برشمردهاند که به مهمترین آنها اشارهای خواهیم داشت:
– نشاطآور
– افزایش و بهبود خلق
– تقویت قوای جنسی
– مقوی مثانه و ادرارآور
– شادابکننده پوست
– قاعدهآور
– کمک به بهبود عملکرد قلب و کبد
– مقوی معده
– از بینبرنده بوی بد دهان
– بهبوددهنده درد نقرس و درد رحم
– خوابآور و آرامشبخش
– درمان افسردگیهای خفیف به دلیل نشاطآور بودن
– کاهنده تب، سردرد و حالت تهوع
– اشتهاآور
– افزایشدهنده قدرت حافظه
– کاهشدهنده فشار و چربی خون
– ضد نفخ
بهدلیل عوارضی که زیادهروی در مصرف زعفران دارد، توصیه میشود خانمهای باردار در مصرف آن احتیاط و حتی در مواردی از این کار خودداری کنند. علایم مسمومیت با خوردن زعفران فراوان میتواند خود را با تهوع، خونریزی رحم، کولیک روده، اسهال خونی، ادرار خونی، خونریزی از بینی، سرگیجه و زرد شدن پوست و مخاط بدن نشان دهد.