ویروس هرپس سیمپلکس اصولاً با نام HSV شناخته شده است، نوعی بیماری عفونی است. هرپس ممکن است در هر قسمت از بدن ظاهر شود معمولاً در اندام تناسلی و دهان، این ویروس به دونوع زیر تقسیم می شود:
HSV ۱ : اصولاً باعث هرپس دهانی یا همان تبخال در اطراف دهان یا صورت میشود.
HSV ۲: موجب شیوع هرپس تناسلی یا تبخال تناسلی میشود.
دلیل ابتلا به بیماری هرپس سیمپلکس چیست؟
ویروس هرپس سیمپلکس، مسری است و از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. کودکان غالباً بهمحض تماس با بزرگسالی که به عفونت مبتلا است، به HSV-1 مبتلا میشوند و ممکن است تا آخر عمر این ویروس در بدن این کودکان بماند.
HSV-1
این ویروس از طریق تعاملهای معمولی منتقل میشود:
- غذا خوردن از ظرف دیگری
- رژ لب مشترک
- بوسیدن
با شیوع ویروس، بیماری با سرعت بیشتری گسترش مییابد. ۶۷ درصد از افراد ۴۹ ساله کمتر تست HSV-1 آنها مثبت شده است اگرچه تاکنون دچار این بیماری نشده باشند. ممکن است دچار هرپس تناسلی از طریق HSV-1 شوند، کسانی که رابطه جنسی دهانی دارند زمانی که تبخال دارند.
HSV-2
HSV-2 میتواند از طریق رابطه جنسی با فردی که به این ویروس مبتلا است، منتقل گردد. طبق آکادمی پوست آمریکا، حدود ۲۰ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده که فعالیت جنسی دارند به HSV-2 مبتلا هستند.
عفونتهای HSV-2 از طریق تماس با تبخال منتشر میشود. در مقابل، بیشتر افراد HSV-1 را از فردی مبتلا به عفونت میگیرند که بدون علامت باشد یا زخم نداشته باشد.
چه کسی در معرض خطر ابتلا به عفونتهای هرپس سیمپلکس است؟
همهٔ افراد با هر سنی، میتواند به HSV مبتلا شود. اگر در معرض این عفونت قرار بگیرید احتمال ابتلا وجود دارد.
در موارد HSV مقاربتی، افرادی که رابطه جنسی دارند اما از وسایل پیشگیری و بهداشتی استفاده نمیکنند، بیشتر در معرض خطرند.افرادی که بیشتر در معرض خطرند عبارتند از:
- شریکهای جنسی متفاوت
- رابطه جنسی در سن پایین
- زنان
- داشتن عفونت مقاربتی
- سیستم ایمنی بدن ضعیف
- زن باردار در هنگام زایمان میتواند باعث انتقال تبخال تناسلی شود، میتواند کودک را در معرض هر دو نوع HSV قرار دهد و ممکن است کودک دچار عوارض جدی شود.
تشخیص علائم هرپس سیمپلکس
دانستن این نکته مهم است که ممکن است کسی تبخال یا علائم ظاهری نداشته باشد و اما این ویروس و عفونت در بدنش وجود داشته باشد و ویروس را به دیگران منتقل کند.
علائم این بیماری:
- تبخال (در دهان یا دستگاه تناسلی)
- درد هنگام ادرار (هرپس تناسلی)
- خارش
و علائمی شبیه علائم آنفولانزا:
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی
- کاهش اشتها
HSV همچنین میتواند به چشم منتقل شود و باعث ایجاد بیماری به نام هرپس کراتینت شود. این میتواند علائمی مانند چشم درد، ترشحات و احساس وجود چیزی در چشم ایجاد کند.
هرپس سیمپلکس چگونه تشخیص داده میشود؟
این نوع ویروس به طور کلی با معاینه بدنی تشخیص داده میشود. پزشک ممکن است بدن شما را از نظر وجود تبخال بررسی کند و در مورد برخی از علائم از شما سؤال کند.
پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش HSV را درخواست کند. این روش تشخیص هرپس است. اگر در دستگاه تناسلی زخمی باشد، هرپس حتمی است و تأیید میشود.برای انجام این آزمایش، پزشک شما یک نمونه از مایعات داخل زخم را گرفته و سپس آن را برای آزمایش به آزمایشگاه میفرستد. آزمایش خون برای آنتیبادیهای HSV-1 و HSV-2 نیز میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. این روش بهویژه در صورت عدم وجود زخم بسیار کاربرد دارد.
چگونه هرپس سیمپلکس درمان میشود؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای این ویروس وجود ندارد. فقط میتوان تبخالها را درمان کرد و از شیوع این ویروس جلوگیری کرد.ممکن است تبخالها بدون درمان از بین بروند. با این حال، پزشک ممکن است تشخیص دهد که شما به یک یا چند داروی زیر احتیاج دارید:
- آسیکلوویر
- فامسیکلوویر
- وال اسیکلوویر
این داروها میتوانند باعث کاهش شیوع ویروس میشوند. این داروها همچنین باعث کاهش شدت و تکرار شیوع بیماری میشوند.این داروها بهصورت خوراکی (قرص) یا پماد استفاده میشوند. طی شیوع شدید، داروی تزریقی نیز ممکن است تجویز شود.
هرپس سیمپلکس در طولانیمدت چه اثراتی دارد؟
افرادی که به HSV مبتلا میشوند تا آخر عمر این ویروس در بدنشان وجود دارد. حتی اگر علائمی از خود نشان ندهد، ویروس به زندگی خود در سلولهای عصبی ادامه خواهد داد.
بعضی افراد مرتباً مبتلا به این ویروس میشوند اما برخی دیگر ممکن است یکبار در معرض این ویروس قرار گیرند و دیگر به طور کلی این ویروس در بدنشان پنهان بماند و علائمی نباشد. حتی اگر ویروس خاموش باشد، محرکهای خاصی میتوانند شیوع آن را تشدید کنند. مانند؛
- استرس
- دورههای قاعدگی
- تب یا بیماری
- قرارگرفتن در معرض آفتاب یا آفتابسوختگی
باور عموم بر این است که شیوع بیماری ممکن است بهمرورزمان کاهش مییابد زیرا بدن شروع به ساخت پادتن یا آنتیبادی میکند. اگر فردی سالم به ویروس مبتلا شود احتمالاً عارضهای نمایان نمیشود.
جلوگیری از شیوع ویروس هرپس سیمپلکس
اگرچه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، ولی میتوانید برای جلوگیری از ابتلا به ویروس یا جلوگیری از انتقال HSV به شخص دیگر اقداماتی انجام دهید. اگر به این ویروس مبتلا شدهاید پیشگیریهای زیر را رعایت کنید:
- از تماس مستقیم جسمی با افراد دیگر بپرهیزید.
- مواردی که باعث انتقال ویروس میشود مانند؛ از لیوان، حوله، ظروف، لباس، وسایل آرایشی و رژلب مشترک استفاده نکنید.
- در مدت شیوع بیماری از رابطه جنسی دهانی، بوسیدن و هر نوع فعالیت جنسی بپرهیزید.
- دستهای خود را پس از تماس بشویید و برای جلوگیری از تماس با تبخالها از پنبه استفاده کنید.
افراد مبتلا به HSV-2 باید از هر نوع فعالیت جنسی با افراد دیگر در هنگام شیوع بیماری بپرهیزند. امکان دارد فرد علائمی نداشته باشد اما باید در هنگام مقاربت از وسایل بهداشتی استفاده کنند. اما متأسفانه با وجود وسایل بهداشتی هم ویروس از طریق تماس پوست بدون پوشش هم انتقال مییابد.
زنانی که باردارند و مبتلا به این بیماری باید برای جلوگیری از انتقال این ویروس به نوزاد دارو مصرف کنند.
هرپس تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است. این عفونت باعث ایجاد زخمها (تبخال) هرپسی میشود که تاولهای دردناکی هستند (برجستگیهایی مملو از مایعات) که میتوانند با سوراخ شدن تاول از آن خارج شوند.
حدود ۱۶درصد از افراد بین ۱۴ تا ۴۹ ساله به این ویروس مبتلا هستند.
دلایل هرپس تناسلی
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس باعث هرپس تناسلی میشود:
HSV-1 که معمولاً باعث تبخال میشود
HSV-2 که معمولاً باعث تبخال تناسلی میشود
ویروسها از طریق غشاهای مخاطی وارد بدن میشوند. غشاهای مخاطی لایههای نازکی از بافت هستند که دهانههای بدن شما را پوشاندهاند که بافت در دهان، بینی و اندام تناسلی دیده میشود.
وقتی ویروس داخل بدن میشود وارد سلولها میشود و سپس در سلولهای عصبی لگن جا میگیرند. ویروسها بهراحتی تکثیر میشوند و یا با محیط خود سازگار میشوند که این موارد درمان را دشوار میکند.
HSV-2 یا HSV-1 را میتوان در مایعات (ترشحات) بدن افراد یافت، مثلاً؛
- بزاق
- منی
- ترشحات واژن
تشخیص علائم هرپس تناسلی
تاولها دلیل شیوع هستند. اولین علائم حداقل طی ۲ روز بعد از ابتلا به ویروس و حداکثر ۳۰ روز بعد ظاهر میشود.مردانی که مبتلا به هرپس تناسلی هستند تبخالهای در مناطق زیر دارند:
- آلت تناسلی مرد
- کیسه بیضه
- نشیمنگاه (نزدیک یا اطراف مقعد)
زنانی که مبتلا به این بیماری هستند تبخالهایی در مناطق زیر دارند:
- واژن
- مقعد
- نشیمنگاه
علائم:
- تبخال یا تاولها ممکن است در دهان و لب، صورت و هرجای دیگر که در تماس با مناطق عفونت هستند، ظاهر شوند.
- ناحیهای که دچار این عارضه شده است اغلب قبل از ظاهرشدن تاولها شروع به خارش یا سوزنسوزن شدن میکند.
- تاولها ممکن است زخم شده ترشحات آن به بیرون بریزد.
- پس از یک هفته بعد از بروز تاولها ممکن است پوستهای روی زخمها ظاهر شود.
- غدد لنفاوی شما ممکن است متورم شود. غدد لنفاوی با عفونت و التهاب در بدن مبارزه میکنند.
- ممکن است دچار بدن درد، سردرد و تب شوید.
علائم نوزادی که مبتلا به این بیماری متولد شده است (از طریق زایمان طبیعی) ممکن است با زخمهایی روی صورت، بدن و دستگاه تناسلی دنیا بیاید. نوزادانی که مبتلا به این ویروس هستند دچار عوارض شدیدی میشوند از قبیل:
- کور شدن
- مشکلات مغزی
- مرگ
زنان باردار اگر دچار این ویروس هستند باید به پزشک خود اطلاع دهند. پزشک اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از انتقال ویروس به کودک در حین زایمان انجام میدهد، بهترین روش این است که کودک بهجای زایمان طبیعی، با سزارین دنیا بیاید.
تشخیص هرپس تناسلی
پزشک با معاینه میتواند تبخالها را ببیند و بیماری را تشخیص دهد. گرچه نیازی به آزمایش نیست اما در مواردی، آزمایش مینویسند، بیماری با آزمایش در روزهای اول تشخیص داده میشود.اگر حس میکنید که به این بیماری مبتلا شدهاید حتماً با پزشک مشورت کنید حتی اگر علائمی مشاهده نمیکنید.
چگونه هرپس تناسلی درمان میشود؟
میتوان از شیوع بیماری جلوگیری کرد اما درمانی برای این بیماری وجود ندارد.
داروها
داروهای ضدویروس به تسریع بهبود زخمها و کاهش درد کمک میکند.داروها اگر در اوایل شیوع علائم (سوزنسوزن شدن، خارش و سایر علائم) مصرف شوند باعث کاهش علائم میشوند. افرادی که دچار این بیماری هستند برایشان داروهایی تجویز میشود که ابتلا در آینده را در این افراد کاهش دهد.
مراقبتهای خانگی
هنگام استحمام یا دوش گرفتن از آب گرم و پاککنندههای ملایم استفاده کنید. محل آسیبدیده را تمیز و خشک نگه دارید و از لباسهای نخی گشاد استفاده کنید.